12.09
joke hermsen's stil de tijd herlezen. herlezen: nodig om de neus op het feit te drukken dat er heel veel binnen komt waarvan ik eigenlijk geen besef heb terwijl het aan het gebeuren is: ik bedoel ideeën die—
ik moet nu denken aan iets dat ik las in the master and his emissary van iain mcgilchrist (heb het ongeveer honderdtien pagina's volgehouden maar iets in dit boek maakt me ontzettend slaperig. het probleem: alle voorbeelden, en de vaktaal. denk ik. ga het opnieuw proberen als ik niet langer een burn-out-brein heb): het is eigenlijk niet gerelateerd maar volgens mijn brein dus wel: het feit dat er erg veel communicatie plaatsvindt naast/ buiten de taal om. lichaamstaal, etcetera. en dat die communicatie meestal onbewust (giving me hope) tot stand komt. voorvalt. beweegt. hoe omschrijf je een gebeuren dat niet gezien kan worden als zijnde iets dat begint, eindigt.
(hoop omdat ik alleen enigszins tot communiceren in staat ben door middel van dit: bloggen: schrijven: met pen op papier of in de leegte van het zwarte gat alhier (niemand die dit leest = opluchting/ isolatie). tegelijkertijd maak ik me zorgen dat mijn lijf verkeerde verhalen vertelt; toen ik jong was liep ik blijkbaar zo hooghartig door school dat iemand de manier waarop ik door het gebouw bewoog kon omschrijven als "alsof je de ruimte, het gebouw, bezit". het was een compliment, maar ik weet wie ik was in die periode & ik was allesbehalve zelfverzekerd. tegelijkertijd weet ik, en ik hoop toch zo dat anderen dit ook weten: mensen die zelfingenomen overkomen zijn meestal niet zo zeker van zichzelf. (maar wat is de boodschap die ik wil overbrengen? zou ik daar überhaupt mee bezig moeten zijn—is niet een vraag. maar het speelt.)
wel. praten kan ik ook. maar de dingen die er werkelijk toe doen durf ik niet ter sprake te laten komen. zoiets. de laatste tijd ervaar ik een soort controleverlies in bepaalde situaties, heel klein en het heeft waarschijnlijk te maken met sensaties die nieuw voor me zijn. i quietly lose my mind, sometimes. after noticing i'm moving through the moments without noticing myself, like on autopilot, ik bedoel de sinaasappelpers al schoonmaken terwijl ik nog niet genoeg sap heb; only after some long & slow moments can i recover my breath and mind. never felt like this before. it is instant panic. het lijkt er op dat ik bepaalde ervaringen, die door een groot deel van de populatie al wordt ervaren tijdens de puberteit, pas nu tegen kom. paniek, obsessie, irrationeel denken & doen. geesten? zilver, zeker.)
terug naar stil de tijd.
ik realiseer me wederom hoe belangrijk het is om stil te staan bij wat er *binnen* komt.
(herhaling. maar zonder herhaling geen duren, geen blijven. steeds meer verlangen naar connectie met een herhalen. naar iets met wortels.
maar het is wellicht al te laat.)
*
naast bachmann's ondine las ik ook graag over simeon ten holt. ik luister nu naar zijn canto ostinato. volgens mcgilchrist was er muziek alvorens taal ontstond. zelfs: taal is een vertakking van muziek.
muziek is voor ten holt, anders dan taal, geen uitdrukking 'voor iets', maar een uitdrukking 'van iets', schrijft hermsen. opmerkelijk: anders dan taal. hoe langer ik hier over nadenk, hoe duidelijker voor mij wordt dat taal, schrijven, juist ook een uitdrukking is 'van iets'. een 'iets' buiten het zelf of in ieder geval buiten dat wezen dat leeft volgens kloktijd, dat leeft in 'duur': de tijd die niet bestaat uit opeenvolgende momenten maar juist dimensie heeft. is, misschien wel. of simpelweg niet 'momenten' is maar een eeuwigdurend zijn.
volgens bergson, de man van 'duur', is de mens als een 'meestentijds van zichzelf vervreemde automaat', die alleen nog in staat is 'op praktische wijze op de prikkels uit zijn omgeving' te reageren [.. ] niet alleen zijn vrijheid maar ook zijn geweten en menselijkheid kwijt.
ik plaats deze woorden hier omdat het me doet denken aan het uitdrukken 'van iets': aan het besef dat we, de mens, meer zijn dan alleen dit stoffelijke wezen dat vooral praktisch reageert op prikkels uit zijn omgeving, ofwel externe prikkels. altijd paraat staande om te reageren op iets buiten het zelf. altijd slechts een reactie. automatisch reageren. autopilot. geen ruimte, margins, om na te gaat wat er binnen speelt in relatie tot—de wereld te vlug, too demanding, te groot te veel.
*
ten holt: in het patroon van mijn doen en laten treft mij een bepaalde karakteristiek. ik registreer een soort (psychische) energie, die mij dwingt tot een inspanning die, hoe uitzichtloos ook, steeds wordt hervat. er is reden genoeg om het op te geven en je zult ze de kost moeten geven, maar toch. in de herhaling van die inspanning en de spreekwoordelijke onaanzienlijkheid daarvan zie ik een toegang tot het begrip "kennen" of liever tot mijn verhouding tegenover de zin van het leven.
en: achter de horizon van het leven [bestaat] een werkzaamheid (..) die, zonder nadrukkelijk op de erkenning van haar betekenis aan te dringen, van invloed is op de inhoud van het denken en op de inrichting van het bestaan.
*
ten holt: creativiteit is onteigening van bezig
woolf: art is being rid of all preaching: things in themselves